Robaczyca

Infekcje robaków lub inwazje robaków to ostre choroby zakaźne spowodowane przedostaniem się specjalnych pasożytów, robaków, do organizmu osoby dorosłej. Należą do nich robaki płaskie, okrągłe, obrączkowane i inne. Takie patologie mają charakter ogólnoustrojowy i prawie zawsze występują przewlekle. Identyfikację objawów, analizę przyczyn i leczenie inwazji robaków u dorosłych przeprowadzają gastroenterolodzy, przy udziale terapeutów, specjalistów chorób zakaźnych i w razie potrzeby innych specjalistów.

O chorobie

Obecnie w naszym kraju występuje aż 70 odmian robaków. W sumie istnieje aż 250 gatunków pasożytów znanych nauce, które powodują inwazję robaków.

Mechanizm infekcji jest prosty: jaja pasożytów dostają się do organizmu człowieka wraz z pożywieniem lub skażoną wodą, po czym utrwalają się w określonych narządach i zaczynają się rozmnażać. W niektórych przypadkach do zakażenia dochodzi w wyniku bliskiego kontaktu zdrowej osoby z nosicielem lub poprzez użycie cudzych artykułów higienicznych lub bielizny. Niektóre rodzaje pasożytów mogą przedostawać się do organizmu wraz z wdychanym powietrzem.

Rodzaje

Biorąc pod uwagę cechy infekcji, eksperci podkreślają:

• biohelmintoza: do rozwoju i przenoszenia patogenu niezbędny jest żywiciel pośredni;
• geohelmintiazy: nie ma żywiciela pośredniego, dojrzewanie jaj i/lub larw następuje w glebie;
• infekcja robakami kontaktowymi: patogen jest przenoszony bezpośrednio z osoby na osobę.

W szerszym ujęciu eksperci wyróżniają dwie główne grupy pasożytów, które najczęściej infekują organizm ludzki: glisty czyli nicienie oraz płazińce, do których zaliczają się tasiemce i przywry.

Objawy

W przebiegu klinicznym robaczycy u dorosłych pacjentów, biorąc pod uwagę objawy, wyróżnia się dwie główne fazy:

• ostry, który trwa do 2 miesięcy;
• przewlekła, która trwa do kilku lat.

Różne typy robaków wpływają na różne części ciała:

• glisty, tasiemce bydlęce i wieprzowe, owsiki – jelito grube;
• przywry – wątroba, drogi żółciowe;
• bąblowice, przywry płucne – narządy układu oddechowego;
• bąblowice, pęcherzyki płucne, schistosomatoza – części ośrodkowego układu nerwowego i obwodowego układu nerwowego;
• nekatory, cestodozy – układ krążenia;
• trichinella, filariae - narządy struktury limfatycznej.

Główne objawy robaków jelitowych u dorosłych w ostrej fazie to:

• ból w mięśniach;
• podwyższona temperatura ciała;
• dreszcze;
• ból brzucha;
• wzdęcia i inne zjawiska dyspeptyczne;
• ogólne pogorszenie stanu zdrowia;
• słabość;
• szybkie męczenie się;
• suchy kaszel;
• duszność;
• zwiększona drażliwość.

Niektórzy pacjenci zauważają wyraźny spadek apetytu, inni wręcz przeciwnie, skarżą się na ciągłe uczucie głodu, czasem na zmianę preferencji smakowych.

Przewlekłej postaci inwazji robaków u dorosłych towarzyszą objawy ogólnego zatrucia organizmu i specyficzne objawy, które zależą od lokalizacji pasożytów. Najczęściej są to:

• ciągły ból brzucha, nasilający się po jedzeniu lub pracy fizycznej;
• bębnica;
• wzdęcia;
• zaburzenie jelit.

Objawy towarzyszące obejmują:

• ciągłe zmęczenie;
• apatia;
• niemotywowana utrata masy ciała;
• wysypki skórne;
• swędzenie skóry;
• nadmierna drażliwość;
• wybuchy apetytu, na przemian z całkowitą obojętnością na jedzenie.

W badaniu USG narządów jamy brzusznej stwierdza się wyraźne powiększenie wątroby i śledziony. Za pomocą laboratoryjnych badań krwi można określić ciężką niedokrwistość z niedoboru żelaza i brak niektórych minerałów w organizmie.

Kiedy pasożyty jelitowe migrują do pobliskich narządów i struktur, u kobiet może rozwinąć się zapalenie pochwy, zapalenie sromu i pochwy, zapalenie błony śluzowej macicy, zapalenie jajowodów i zapalenie jajowodów.

Jeśli dotknięty zostanie układ sercowo-naczyniowy i oddechowy, wiodącymi objawami choroby będą:

• ciężka duszność;
• częsty suchy kaszel;
• uczucie zmęczenia, osłabienia;
• niemiarowość.

W przypadku zajęcia narządów układu limfatycznego może wystąpić powiększenie węzłów chłonnych oraz obrzęk narządów płciowych i gruczołów sutkowych.

Powoduje

Główną przyczyną rozwoju robaczycy jest spożywanie pokarmów zawierających larwy pasożytów lub jaja wewnątrz lub na powierzchni:

• surowa i niedogotowana wołowina, wieprzowina, kurczak i inne rodzaje mięsa;
• świeża czerwona ryba;
• surowe jajka;
• źle umyte owoce, warzywa, owoce i zioła.

Czasami do zakażenia dochodzi poprzez wodę pitną, która nie przechodzi przez system filtracji, a także przez wodę znajdującą się w naturalnych zbiornikach i basenach.

Przez kontakt robaki mogą być przenoszone przez bieliznę i pościel, zwykłe przedmioty (ręczniki, naczynia, sztućce, klamki itp. ), a także poprzez używanie środków higieny osobistej innych osób.

Diagnostyka

Po badaniu ogólnym, zebraniu wywiadu i ocenie zgłaszanych dolegliwości lekarz kieruje pacjenta z podejrzeniem inwazji robaków pasożytniczych na badania laboratoryjne. Obejmują one:

• kliniczne badanie krwi;
• analiza kału na obecność jaj robaków;
• ELISA lub PCR według wskazań;
• specjalne badania oceniające czynność wątroby;
• skrobanie z powodu enterobiozy;
• histologia różnych tkanek i płynów biologicznych.

Obowiązkowe jest badanie ultrasonograficzne wątroby, śledziony, nerek, a także radiografia przewodu żołądkowo-jelitowego. Dodatkowo można zastosować obrazowanie komputerowe lub rezonans magnetyczny, techniki endoskopowe do badania różnych części jelita i inne procedury.

Opinia eksperta

Częstość występowania robaków jelitowych w niektórych regionach kraju sięga 10%. Wynika to nie tylko ze złej jakości produktów spożywczych, ale także z nieprzestrzegania podstawowych zasad bezpieczeństwa. Nie należy jeść surowego mięsa i ryb oraz kupować towarów, zwłaszcza półproduktów i dań gotowych, w podejrzanych sklepach. Konieczne jest dokładne i dokładne umycie rąk mydłem przed jedzeniem, a także owoców, warzyw i innych owoców natury, nawet jeśli są uprawiane własnymi rękami w ogrodzie. W ziemi mogą znajdować się zanieczyszczone odchody, w których jaja robaków są doskonale zachowane przez długi czas. Jeżeli pojawią się jakiekolwiek oznaki choroby lub objawy mogące wskazywać na robaczycę, należy zwrócić się o pomoc do wykwalifikowanych specjalistów, a w żadnym wypadku nie stosować tradycyjnych metod.

Leczenie

W zdecydowanej większości przypadków hospitalizacja pacjentów nie jest konieczna do odpowiedniego leczenia. Leczenie robaczycy u dorosłych odbywa się w warunkach ambulatoryjnych pod nadzorem lekarza i na podstawie regularnych badań laboratoryjnych. W warunkach szpitalnych terapii poddawane są wyłącznie osoby, u których wystąpiły powikłania w wyniku inwazji robaków pasożytniczych lub których stan uległ pogorszeniu w wyniku przewlekłych chorób ogólnoustrojowych.

Podstawą leczenia są leki przeciwrobacze o różnym spektrum działania. Dawkowanie, schemat i konkretny rodzaj leku dobiera wyłącznie lekarz prowadzący, na podstawie danych z badań laboratoryjnych, masy ciała i wieku pacjenta.

Dodatkowo można przypisać:

• środki detoksykacyjne;
• leki przeciwgorączkowe;
• leki przeciwalergiczne i przeciwświądowe;
• leki moczopędne na obrzęki.

Pacjentom zaleca się dietę lekkostrawną z ograniczeniem pokarmów ciężkostrawnych, smażonych, wędzonych i marynowanych, które mogą dodatkowo działać drażniąco na przewód pokarmowy.

Zapobieganie

Jako środki zapobiegawcze zaleca się:

• kontrolować jakość wody pitnej za pomocą wody przegotowanej, dokładnie filtrowanej lub butelkowanej;
• nie jedz surowego mięsa i ryb;
• kupować produkty spożywcze w oficjalnych punktach sprzedaży detalicznej;
• myj warzywa, owoce, jagody i zioła przed jedzeniem;
• nie używaj środków higieny osobistej innych osób;
• regularnie przeprowadzaj czyszczenie na mokro w obszarach, w których żyją zwierzęta;
• nie jedz owoców z ogrodu bez ich umycia;
• leczyć zwierzęta na pasożyty.

Osoby mające ciągły kontakt z ziemią, zwierzętami, często łowiące ryby i polujące, czy odwiedzające kraje lub regiony o niskim standardzie życia, ze względów bezpieczeństwa muszą dwa razy w roku przyjmować leki profilaktyczne. Lekarz podczas osobistej konsultacji poinformuje Cię, jak prawidłowo to zrobić i jakie leki stosować.

Pytania i odpowiedzi

Czy można zarazić się robakami poprzez kontakt seksualny?

Tak, jeśli partner jest zakażony i nie dba o higienę osobistą. Może się to również zdarzyć podczas seksu analnego.

Co się stanie, jeśli robaczyca nie będzie leczona?

Nic dobrego. Konsekwencją inwazji mogą być poważne choroby przewlekłe i ostre, w tym zapalenie płuc, ropień i marskość wątroby, wodobrzusze, zapalenie wątroby, a także posocznica, zapalenie otrzewnej i wiele innych niebezpiecznych schorzeń.

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie robaczycy?

Rokowanie w przypadku większości robaków jelitowych jest korzystne. Wraz z rozwojem powikłań obserwuje się pogorszenie rokowania. Niekorzystne rokowanie w przypadku wągrzycy ośrodkowego układu nerwowego, oczu, a także bąblowicy, jeśli leczenie chirurgiczne jest niemożliwe.

Który lekarz leczy inwazję robaków pasożytniczych?

Choroby tej grupy zajmuje się gastroenterologiem. Jeśli pacjent ma przewlekłe patologie, zaangażowany jest wyspecjalizowany specjalista, na przykład endokrynolog, kardiolog, pulmonolog itp. W razie potrzeby uczestniczy także lekarz pierwszego kontaktu, a w leczeniu dzieci pediatra.

Co to jest fascioliaza?

Jest to inwazja robaków wywołana przez robaki z rodzaju przywr. Robak ten pasożytuje na komórkach wątroby i dróg żółciowych. W jaki sposób dana osoba zostaje zarażona? Przez zakażoną wodę, a także poprzez spożycie sałaty, pietruszki itp. Rośliny te mogą być siedliskiem larw pasożytów. Choroba występuje w 2 stadiach - ostrej i przewlekłej. W ostrej fazie może wystąpić wysoka gorączka, wysypka skórna, alergiczne uszkodzenie płuc, powiększenie wątroby i śledziony oraz podwyższony poziom eozynofilów we krwi. Objawy stadium przewlekłego są określone przez zaangażowanie dróg wątrobowo-żółciowych w proces patologiczny.